Piep, piep, piep. De wekker. 6.20 uur. Alles zal vandaag volgens een strak schema gaan. Van 6.30-7.30 uur kun je ontbijten: twee keuzen, Koreaans met rijst+ of Europees met wit brood en jam. Matig! Om 7.45 uur moeten we bij de bus zijn voor vertrek naar ... het plein 200 meter verderop op de compound. Om dan een half uur te hebben voor het inslaan van water etc. Nu denken dat je dat halve uur ook in bed zou hebben kunnen liggen om vervolgens lopend naar het plein te gaan is Nederlands en niet Koreaans. Het draaiboek is alles en geldt hier voor iedereen ongeacht de geografische positie van je hotel.

Om 8.20 uur vertrekken de bussen in colonne naar hun respectievelijke bestemming, afhankelijk van voor welke wandeling is gekozen. Onze groep doet vandaag de Kuryongyon wandeling. Bij vertrek worden we uitgezwaaid door al het personeel op de compound. Ze staan opgesteld in een rij voor de locaties waar ze werken. Schattig. We worden wel geacht terug te zwaaien. Ach, een kleine moeite.

Onderweg naar de wandeling blijken we van het script te kunnen afwijken: op verzoek stoppen we bij een tempelcomplex in aanbouw. Een herbouwproject van een complex dat -zoals zoveel in Korea- tijdens de Koreaanse oorlog is vernietigd. Een joint-venture van Noord- en Zuid-Korea (de herbouw natuurlijk), met personeel uit beide landen. De Noord-Koreanen blijven op afstand naar ons kijken. Met enkele Zuid-Koreanen wordt een praatje gemaakt.

Bij aanvang van de rit zien we onderweg om de zoveel honderd meter een soldaat bij een wachthuisje. Eenmaal echt in de bergen, zien we geen soldaten meer. De wandeling is pittig -want omhoog- en voert ons over diverse wiebelende hangbruggen -met veel oude vrouwtjes met wandelstok die zich goed vasthouden vanwege de forse wind- en langs stromend water naar een top (1,1 km) met een geweldig uitzicht op de omgeving. Die beloning mag ook wel gezien het laatste half uur: allemaal trappen! Je voelt je hier even master of the universe. Leuk om te zien dat Noord-Koreaanse gidsen in gesprek zijn met Zuid-Koreanen. Waar zou het over gaan? Waar denken ze aan als ze ons zien? De Noord-Koreaanse gidsen treft je alleen aan bij het einde van een route en tussendoor op plekken waar plaquettes zijn gewijd aan de Grote Leider. Haal het overigens niet in je hoofd om op het randje van het perkje rondom zo een plaquette te gaan zitten, dan wordt je er namelijk vanaf getrokken (waargenomen door een reisgenoot).

Om 16.30 uur is het tijd voor de voorstelling van het Pyongyang Moranbong Acrobaten team. Een 1,5 uur durende spetterende show met onvoorstelbare -evenwicht tartende- acts m.b.v trapeze, ballen, stokken etc. Ze hebben er duidelijk lol in. Het begeleidende orkest daarentegen -bestaande uit oude mannetjes- kijkt wat zuur en bij aanvang tevens naar onze Westerse koppen. Het buffetavondeten is geen succes, want er zijn alleen nog restjes over. Krijg je als je niet volgens het script om 17.30 uur komt eten -'n voor een buffet kiest- ook al was onze latere aankomst afgesproken. De fruitshakes en coctails in de bar van het hotel daarentegen zijn heerlijk. Mag ook wel voor de prijs van $44 voor 1 shake en 4 cocktails.

Dezelfde ochtendprocedure als gisteren brengt ons vandaag naar de Manmulsang bergwandeling (Bianca, Erik, Luc, Pleun en ik) of de Samilpo merenwandeling (de rest van de groep). De bergwandeling is zeer pittig want 400 meter wandelend omhoog, voor 3/4 van de tijd via trappen van afwisselend metaal en steen. Bovendien zijn we niet de enigen: het eerste kwartier is het colonne lopen vanwege honderden Koreanen voor ons. Maar met snelle inhaalmanoeuvres waar mogelijk -die mij de bijnaam springbok en turbo opleveren en 20 minuten eerdere aankomst op de top dan de rest van ons groepje- en een splitsing naar een andere wandeling brengt meer rust. De beloning is nog groter dan gisteren: de vergezichten op de top op spits-vormige rotsen en op de zee zijn fenomenaal.

Om 12.50 uur is het tijd voor vertrek uit Noord-Korea. Uitreis uit Noord- en inreis in Zuid-Korea verlopen -net als de heenreis- voorspoedig. De rit met expresbus naar Seoul eveneens. Op de vreselijke file van 40 kilometer in de buurt van Seoul na. De binnenkomst in Seoul langs de Han-rivier tijdens de avondschemering is prachtig vanwege alle lichtjes van deze metropool van 11 miljoen inwoners. Minder prachtig is het laatste deel: de overstap op taxi's t.b.v. de rit van het busstation naar het hotel. Gezeul met koffers en sommige taxi's willen ons niet meenemen. Na aankomst in het hotel om 20.45 uur rennen Bianca, Erik en ik weg voor avondeten. Een pizzeria is snel gevonden. Even geen Koreaans eten meer.

Vandaag een dagje Seoul voor ons drie'n. De plannen liggen al klaar. Van de uitvoering komt wat minder omdat de vermoeidheid snel toeslaat en de planning wat erg ambitieus is. We bezoeken:

• het War Memorial van Korea. Een enorm museum gewijd aan de Koreaanse oorlog en aan het Koreaanse leger in het algemeen. Met een grote verzameling wapens -tanks, een onderzeer, afweergeschut en zelfs een B52-bommenwerper- in de tuin. Zonder meer de moeite waard;
• de wijk Iteawon, bekend om het studentenleven, de internationale gemeenschap, kunstzaakjes en de 'vrolijke' buurt (overdag gesloten). Leuke wijk;
• Lotte departmentstore, een megagroot en zeer luxueus warenhuis (heerlijk die hamburger in een Koreaanse McDonald);
• de wijk Insadon, bekend van de vele souvenirs- en kunstwinkeltjes. Leuk om doorheen te banjeren -vooral de zijstraatjes- en om even tot rust te komen in een piepklein theehuisje. En blijkbaar ook om ge�nterviewd te worden door de Koreaanse tv over of we weten waar het aan ons getoonde voorwerp voor zou zijn en -nadat ons is vertelt waar het voor is- of het een kanshebber is op de exportmarkt. Natuurlijk blijven we diplomatiek.

Als afscheidsdiner een Koreaanse BBQ. Ach, het kan wel weer -want met rundvlees (voorwaarde van ons allen)- en smaakt nog goed ook. Tijdens de borrel in een bar bedanken we reisleidster Pleun voor alle goede zorgen en overhandigen we een klein aandenken. De speech wordt zittend gehouden omdat er tussen onze hoofden en het plafond slechts circa 20 cm ruimte is op de vide van deze bar. We moeten er allemaal erg om lachen, de eigenaresse van de zaak nog het meest toen ze ons zag binnenkomen en naar boven zag lopen.

Samen met Bianca ons laatste ontbijt in het leuke ontbijtzaakje. Yuk, koffie, sandwiches, fruitshakes. Heerlijk. Het personeel herkent ons gelijk en het afscheid is dan ook hartelijk. Het afscheid tussen Fluffie en Bianca is ontroerend. Ze hebben immers veel met elkaar opgetrokken en Fluffie heeft ook regelmatig bij haar overnacht. De terugvlucht verloopt in ongekende luxe. Door de beperkte bezetting (maximaal 25%) van het vliegtuig kan ik languit op vier stoelen liggen. Mooie afsluiting van een prima rondreis.